کاهگل | معماری سنتی

کلیسای بیت لحم مقدس یا کلیسای بِدقِهِم مقدس مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان اصفهان، خیابان شرقی، میدان بزرگ جلفا واقع شده و در سال ۱۶۲۸م بنا شده است. این اثر در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۶۴۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این کلیسا که به نام زادگاه حضرت عیسی مسیح بیت اللحم یا اورشلیم نامگذاری شده است. اصفهان،در مجاورت کلیسای حضرت مریم مقدس، در سال 1628 میلادی توسط خواجه پطرس ولیجانیان، تاجر نامی روزگار صفوی بنا گردید. کلیسای بدخهم دارای ساختمانی مرتفع و با شکوه است و صاحب بزرگترین گنبد در میان کلیساهای جلفای اصفهان میباشد. پلان کلیسا مستطیلی شکل با سمت شرق به غرب است که از نوع تالارهای گنبد دار معماری ارمنی بوده ولی نمای خارجی آن نمایانگر سبک معماری ایرانی است. کلیسای بدخهم دارای گنبدی دو لایه است که تمامی سطح داخلی آن با آب طلا تزئین شده است. بر روی گنبد هشت نورگیر تعبیه شده است و خود گنبد توسط چهار قوس که به چهار ستون بزرگ متصل است به دیوارهای شمالی و جنوبی بنا اتکا دارد. سمت غربی بنا دارای ایوانی دو طبقه است که ورودی اصلی کلیسا در این سمت قرار دارد. در بالای قسمت داخلی ورودی اصلی بالکنی قرار دارد با پلکانی در سمت جنوبی ورودی، ورودی دوم کلیسا در قسمت جنوبی آن واقع است. محراب کلیسا که در قسمت شرقی بنا قرار دارد دارای دو اطاقک مستطیلی شکل در دو سوی آن میباشد. مصالح بکار رفته در بنای این کلیسا خشت و آجر است. دیوارهای داخلی این کلیسا که با گچ اندود شده است پوشیده ازنقاشیهای آبرنگ با موضوعاتی برگرفته از کتاب مقدس انجیل است. تزئینات داخلی کلیسا از کاشیهای هفت رنگ با زمینه نیلی و آبی است، دیوارها و گنبد کلیسا از تزئینات و نقاشی رنگ روغن زیادی به کاهگل | معماری سنتی...ادامه مطلب

صدای کوبه درب های قدیمی ایران کوبه یا کلون آیا تاکنون در حین قدم زدن در بافت سنتی شهرها به درب های منازل توجه کرده اید؟ درب هایی که اغلب چوبی بوده و روی آن ها قطعات فلزی بیشماری دیده می شود. این قطعات می تواند به صورت دایره هایی باشد که به آن ها گل میخ گفته  می شود. اما موردی که بر روی این درب ها جلب توجه می کند. دوقطعه از جنس فلزات است. که بر روی دو لنگه از درب های قدیمی قرار دارد. نام آن ها چیست؟ بله درست حدس زدید به این قطعات کلون یا کوبه می گویند. این کلون ها برای کوبیدن درب استفاده می شد. که افراد داخل در منزل را متوجه حضور شخصی در پشت درب نماید. شکل کلون ها کلون ها به طور عمده به حالت گرد و کشیده می باشند. نمونه گرد آن ها نشانگر زنانگی و نمونه کشیده آن ها نشانگر مردانگی است. البته شکل عمده کوبه ها به همین منوال است که به صورت های متفاوتی تزئین می شوند. این تزئینات برگرفته از سلایق هنرمندان بوده است. صدای کوبه ها حال نکته مهم این است که چرا دو کلون با مظاهر زنانگی و مردانگی وجود داشته است. دلیل این امر این است که اهل منزل متوجه شوند. که جنسیت شخص ایستاده در پشت درب چیست؟ به علت اهمیت حرمت و کانون خانواده و درونگرایی و برونگرایی خانه ها در گذشته. (که در این رابطه نیز در مقالات بعدی صحبت خواهیم کرد.) زنان فقط در صورتی که شخص پشت درب نیز زن باشد. درب را باز می کردند. این موضوع از کاهگل | معماری سنتی...ادامه مطلب

  آرک توریسم گردشگران معمار شبنم شیخی پور مهتاب علی بیگی نقاشی ایرانی موضوعی است. بسیار زیبا و جذاب. از میان هنرهای گوناگون هنر نقاشی ایرانی می تواند. نقاشی ایرانی نزدیکترین پیوند را میان جهان معقول و عالم محسوس برقرار سازد. زیرا این هنر نه چون فن موسیقی به یکباره از توسل به نمودهای مادی و عینی بر کنار است. به این منظور نیست. که پیکرسازی و معماری کاملاى در بند شکل ها و قالب های جهان محسوس است. از آن جا که در این هنر جهان چند بُعدی که در ان زندگی می کنید. با قواعد و وسایل مخصوصی بر روی صفحه ای که تنها دارای دو بعد یعنی پهنا و درازا می باشد. منعکس می گردد. به وسیله ی خط و رنگ و شکل حالت گوناگون درونی و برونی جهان و عوالم مربوط به دریافت انسان از عالم بازگو می گردد. از این نظر یک قطعه ی نقاشی ایرانی ممتاز در حد خود نموداری از مجموعه ی حقایق مربوط به هستی است. چون آیینه ای است که برای نمایش عوالم گوناگون وجود در پیش دیدگان بیننده قرار گرفته باشد. به همان نسبتی که که هنر نقاشی ایرانی نوین از مکتب رنسانس و پرسپکتیو تصنعی آن جدا است. به همان نسبت به عالم واقعی هنر و بینش و روشنایی درونی نزدیک می گردد. مگر نه آن است که که نتیجه ی علم مرایای تصنعی آن شد. که پس از اندک زمانی شیوه ی باروک و انواع گوناگون تجسم نقوش گول زن و دروغین با توسل به تمهیدات این فن زمینه را برای انحطاط فراهم آور کاهگل | معماری سنتی...ادامه مطلب

یکی از مکان­های بی نظیری که از دورۀ هخامنشیان باقی مانده است، دهانۀ غلامان می­ باشد. این مکان در منطقه­ ای قرار گرفته که به علت شرایط جغرافیایی کمتر مورد بازدید قرار می­گیرد. حال به معرفی کوتاه در این زمینه می­ پردازیم. براساس داده­ های باستان­شناسی این محوطه از شهرهای هخامنشی واقع در سیستان، در 44 کیلومتری زابل و 2 کیلومتری روستای قلعه­ نو می­ باشد. متاسفانه این مکان نیز همچون دیگر بناهای حوزۀ هیرمند توسط هیئت ایتالیایی در سال 1960 کشف شده که به صورت تپه­ ای پوشیده از ریگ روان دیده شد. وسعت منطقه حدود 100 هکتار و قسمت مرکزی آن 88 هکتار بوده است. این شهر بر روی یک بلندی نسبت به فضای اطراف خودش قرار داشته که علت آن را حفاظت در برابر سیلاب­های ناگهانی و فصلی منطقه می­ دانند. عمر شهر بسیار کوتاه (بین 150 تا 200 سال) در سده­ های ششم و پنجم قبل از میلاد می­ باشد. همانطور که اغلب اطلاع دارید، هخامنشیان دارای رده­ های اداری و حکومتی غنی بودند، به همین علت حدود یک چهارم بناهای دهانه غلامان را ساختمان­ های بزرگ و همگانی تشکیل داده است. نزدیک به بیش از یک چهارم دیگر ساختمان­ ها با سایزهای متوسط ولی کوچکتر از یک بنای همگانی و مابقی مسکونی بودند. بناهای شهر دو گروه هستند، یکی ساختمان اصلی و دیگری بناهای تکی که در کنار هم 27 بنا را شامل می­ شوند که می­ توانید در پلان زیر چیدمان آن­ها را مشاهده کنید. در بین این ساختمان­ ها، ساختمان شمارۀ 2 اتاق اصلی می ­باشد که در داخل بنا ستون­های مربعی شکل قطوری وجود دارد که از خشت همراه با پوشش گل ساخته شده است. مهمترین ساختمان شهر بنای معروف به ساختمان شمارۀ 3 است که دارای خشت­ های هلالی شکل بوده و آثار موجود در آن کاربرد مذهبی دارد از جمله اجاق و آتشد کاهگل | معماری سنتی...ادامه مطلب

ابیانه روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان نطنز در استان اصفهان است که به علت دیوارهای سرخ مورد توجه بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی قرار می گیرد. آیا می دانید در زبان محلی به ابیانه چه می گویند؟ ویونا یا ویانه عبارتی است که به معنی ابیانه بوده که می توان اینجور معنی کرد که وی به معنی بید و یانه به معنی ستان است که پسوند مکان بوده و دز کل به معنای بیدستان است. این روستای زیبا به علت آثار بسیار زیادی که در منطقه خود دارد نمی تواند قدمت درستی برایش مشخص کرد. اما می توان بیان کرد از دوران ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار آثاری مشاهده شده که تحسین برانگیز است. در هنگام ورود به این روستا بعد از دیوارهای خوشرنگ بناهای آن، لباس های ساکنینش مورد توجه گردشگران قرار می گیرد. از فرم لباس مردان در گذشته فقط شلوارهای گشادشان باقی مانده اما زنان آن­ها همچنان پیراهن های بلند گلدار با چارقدهای سفید برتن دارند که زیبایی این مکان را چند برابر می کند. در هنگام سفر به ابیانه حتما از آتشکدۀ آن دیدن فرمائید. این آتشکده همچون دیگر بناهای روستا در سراشیبی قرار گرفته و از جمله معابد زرتشتی است. از دیگر بناهای روستا می توان به مسجد جامع روستا به نام میان ده اشاره کرد که دارای منبری چوبی است که نمونۀ برتری در همنوعان خودش می باشد. همچنین قلعه های سه گانۀ ابیانه که مردم در دوران یاغی گری به آنجا پناه می بردند که عبارتند از: پال همونه، پاله و هرده. همچنین این روستا دارای زیارتگاه های بسیاری است که هر کدام در نوع خود بی نظریند چه از نظر معماری و چه از نظر تزئینات درونی. گرچه فصل توریستی ابیانه را بهار و تابستان می دانند، اما این روستا زمستان و پاییز بسیار زیبایی نیز دارد که می تواند برای بسیاری از گردشگران جذ کاهگل | معماری سنتی...ادامه مطلب

برای آشنایی بهترشما  با گردشگری در ابتدا باید یک سری اصطلاعات و مفاهیم را تعریف کنیم تا در ادامه به راحتی مطالب وابسته قابل فهم باشد. به همین منظور با کلمۀ جهانگرد آغاز می کنیم. اغلب دوستان با شنیدن این کلمه شخصی را تصور می کنند که به دور جهان می گردد، در حالی که نخستین نسخه هایی که در زمینۀ جهانگردی منتشر شده است در سال 1933 میلادی جهانگرد را شخصی می داند که دارای دو شرط باشد: شخصی که کمتر از یکسال از محل اقامت خود دور بوده  و هیچ کسب درآمدی از مکان جدید نداشته باشد. همچنین کنفرانس جهانی توریسم، توریست را اینگونه تعریف می کند: شخصی که به طور غیر دائم سفر انجام دهد. و در هر مکان حداقل 24 ساعت اقامت کند. باید ذکر کرد که این فرد باید هدفش یکی از موارد تعطیلات، سلامت، تحقیق و کسب اطلاعات، ورزش یا مذهب، تجارت، اقوام و کنفرانس باشد. اصطلاح دیگری که در این عرصه بسیار به کار می رود جهانگردی است. این اصطلاح عملی را تعریف می کند در آن فردی به مکانی خارج از محیط زندگی خود سفر می کند که این امر برای مدت کمتر از یک سال صورت می گیرد و همچنین هدف او نیز باید یکی از اهداف ذکر شده در بالا باشد. اصلاح مرتبط دیگر در این زمینه جهانگرد می باشد، او شخصی است که یک شب در اقامتگاهی در محل مورد سفر خود اقامت دارد. اما اگر این شخص شب را در محل مورد نظر اقامت نکند به او گردشگر یک روزه می گویند. حال اصطلاح دیگری مطرح می شود با عنوان بازدیدکننده که شخصی است که مکانی را غیر از محل زندگی خود انتخاب می کند برای کمتر از یک سال و هیچ قصد کسب درآمدی نیز نداشته باشد. در آخر تعریفی از مسافر ارائه می دهیم که به کسی گفته می شود که در چند مکان در حال گردش باشد. امید است که با مطالعۀ این مقاله به راحتی تفاوت اصطلاحا کاهگل | معماری سنتی...ادامه مطلب

امروز 13 مهر 1396، همایش باستان شناسی محوطه استرک با حضور جناب آقای دکتر مجید منتظرظهوری. همایش یافته های باستان شناسی محوطه استرک با حضور اساتید و بزرگان اصفهان شناسی در کتابخانه مرکزی اصفهان برگزار گردید. در این همایش جناب آقای دکتر منتظرظهوری، عضو هیئت حفاری منطقۀ مذکور توضیحاتی در زمینۀ یافته های پروژه ارائه دادند. طبق گفته های ایشان، محوطۀ استرک جوشقان مربوط به عصر آهن یک بوده است. متاسفانه این منطقه قبل از حفاری مجاز، دچار تخریبات ناشی از حفاری های غیرمجاز گردیده بود. این محوطه مملو از قبور خرپشته و قبور سنگ چین بوده که با ظروف همراه بودند. پیشینیه این محوطه فقط در کتاب تاریخ قم ذکر گردیده و کلمۀ استرک نیز فقط در متون مراسم قالی شویی مشهد اردهال به عنوان شاه سترک نام برده شده است. در این حفاری تنها یک ظرف سالم یافت گردید و مابقی ظروف کاملأ شکسته و پراکنده شده بودند که طبق گفته های آقای دکتر احتمال دارد در همان زمان عصر آهن این قبور مورد اهانت قرار گرفته است. از جمله موارد برتر این حفاری اقدام بر روی هشت هزار قطعه سفال بدست آمده از منطقه بود که توسط دانشجویان دانشگاه کاشان صورت گرفت و چندین ظرف، درپوش و فنجان با تلاش این علاقه مندان قطعه یابی گردید و مرمت شد. سفال های ذکر شده شامل سفال های خاکستری و سفال هایی با نقش کنده بود. همچنین در کنار این قبور با سنتی روبرو شدند که سنت جسدسوزی بود که جز موارد نادر فلات ایران بود. بنابراین با دو نوع تدفین همراه شدیم که یکی تدفین جسدسوزی است و دیگری تدفین عادی عصرآهن می باشد. البته این امر جسدسوزی در داخل قبر صورت نمی گرفته و در مکانی دیگر صورت گرفته و به قبر منتقل گردیده است. این سنت بسیار در فلات ایران ناشناخته می باشد. شاد باشیدشب کاهگل | معماری سنتی...ادامه مطلب